Համբարձման ծեսը մայիսի 22-ին է, որի իրագործման համար առաջարկում եմ ծանոթանալ նախագծին: Նախագծի ներքևի հատվածում ներկայացված են ծեսի իրագործման օրինակներ:
Առաջադրանք 1. Համբարձում
Պատրաստել Համբարձման ծաղկեպսակ — ծաղիկներ կարող եք հավաքել քաղաքի մայթերին կից կանաչ տարածության մեջ աճող ծաղիկներից, որոնց գլխիկները թեկուզ մեծ չեն, բայց հարմար են ծաղկեպսակ հյուսելու համար:
Պատրաստել Վիճակի՝ Արուսի, Ծաղկամոր տիկնիկ — ինչպիսի տեսք կունենա այն՝ կախված է ձեր երևակայությունից: Ուշադիր կարդացեք Համբարձման ծիսական արարողակարգը , դիտեք տեսաֆիլմերը, որտեղ պարտադիր կտեսնեք ծիսական տիկնիկին:
Առաջադրանք 2. Դյուցազնապատում
Դյուցազնապատման նախագծով ներկայացվելու է Դավթի և Խանդուտի հարսանիքը: Ի՞նչ եք կարծում, մեր իմացած երգերից և պարերից որո՞նք կարող ենք ներառել դյուցազնական հարսանիքին: Որպես օգնություն ուսումնասիրեք՝
Տիկին Մարինեի առաջադրանքը շատ հետաքրքիր էր, ես մեծ բավականություն ստացա այս նվագախմբերից, շնորհակալություն Տիկին Մարինե, ցանկության դեպքում կարող եք այն տեսնել իր բլոգում, այս հղումով` Ազգային Նվագարաններ
Հայաստանի ազգային նվագարանների պետական նվագախումբ, հիմնադրվել է 2004 թվականին: 2005 թվականի ապրիլին ստացել է պետական նվագախմբի կարգավիճակ: Նվագախմբի հիմնադիրներն են ՀՀ վաստակավոր արտիստ Արա Գևորգյանն ու ՀՀ վաստակավոր արտիստ, պրոֆեսոր Նորայր Դավթյանը (նվագախմբի գեղարվեստական ղեկավար ու գլխավոր դիրիժոր):
Նվագախմբում ընդգրկված են բարձրագույն երաժշտական կրթությամբ՝ թվով 40 երաժիշտ կատարողներ: Կատարվում են ժողովրդական և աշուղական, ինչպես նաև ժամանակակից հեղինակների ստեղծագործություններ: Երգացանկը բազմաբնույթ է և բազմաբովանդակ՝ նվագախմբային պիեսներից մինչև ֆանտազիա, ռապսոդիա և կոնցերտ: Նվագախմբի կազմում ելույթ են ունենում նաև հրավիրված հայտնի և սիրված երգիչներ Վարդուհի Խաչատրյանը, Պապին Պողոսյանը, Թովմաս Պողոսյանը, Լեյլա Սարիբեկյանը, Արսեն Գրիգորյանները – Մրո և Ասո, Շուշան Պետրոսյանը, Վարդան Բադալյանը, Համլետ Գևորգյանը, Սուսաննա Սաֆարյանը, Արուս Գուլանյանը, Աննա Խաչատրյանը, Արսեն Սաֆարյանը, Սոնա Շահգելդյանը, Գոհար Հովհաննիսյանը և ուրիշներ:
Նվագախումբը բազմաթիվ համերգներ է ունեցել Երևանում, հանրապետության մի շարք քաղաքներում և մարզերում, Արցախում և ՌԴ-ում: 2014 թվականի ապրիլի 7-ից 12-ը նվագախումբը համերգներով հանդես է եկել Թուրքմենստանի Աշխաբադ և Թուրքմենբաշի քաղաքներում, Հայաստանի Հանրապետության նախագահի պաշտոնական այցի և մշակույթի օրերի շրջանակներում:
2009 թվականին թողարկվեց նվագախմբի առաջին՝ «Առավոտ Լուսո» ձայնասկավառակը: Նվագախումբը մասնակցել է նաև Վարդան Բադալյանի և Համլետ Գևորգյանի ձայնասկավառակների ձայնագրման աշխատանքներին: Նվագախումբը մասնակցել է մի շարք տեսահոլովակների ձայնագրման և նկարահանման աշխատանքներին:
«Տարվա լավագույն ժողովրդական համույթ» — 2010 թվական Ազգային երաժշտական մրցանակաբաշխության
1. Բոլորս էլ ունենք մեր նախասիրած երաժշտությունը, երգը: Դա կարող է լինել էստրադային, ազգային, ժամանակակից այլ ժանրում: Կարևոր չէ՝ ինչ ժանրի երաժշտություն է, կարևորն այն է, որ այն ձեզ դուր է գալիս, և դուք սիրով լսում եք:
Ձեր նախասիրած 3 երգերը
Դուք ունեք ձեր սիրած երգերը: Եթե կարող եք կատարել, երգեք, տեսագրեք, ուղարկեք: Եթե կատարման համար դժվար է, և դուք չեք կարող կատարել, ուղարկեք երգերի կատարումն հղումով, սիրով կունկնդրենք:
Ձեր նախասիրած 3 երաժշտական գործիքային ստեղծագործությունները
Գործիքային երաժշտությունը կատարվում է երաժշտական նվագարանների միջոցով՝ ջութակ, դաշնամուր, ֆլեյտա, շվի, դոլ, թմբուկ, հոբոյ, թավջութակ, և այլն: Կան գործիքային նվագախմբեր՝ դասական (սիմֆոնիկ), ազգային, էստրադային, ջազային և այլն: Ընտրեք երաժշտական գործիքներով (նվագարաններով) կատարված երաժշտական երեք ստեղծագործություն, ուղարկեք հղումները, ունկնդրենք միասին: Լավագույն ստեղծագործությունները կառաջարկենք բոլորին:
Ավստրիացի անվանի կոմպոզիտոր Վոլֆգանգ Ամադեուս Մոցարտը (հունվարի 27, 1756թ., Զալցբուրգ — դեկտեմբերի 5, 1791թ., Վիեննա) վիեննական դասական դպրոցի ամենախոշոր ներկայացուցիչներից է: Վոլֆգանգ Մոցարտի առաջին ուսուցիչը նրա հայրն էր (ջութակահար և կոմպոզիտոր): Մոցարտը 4 տարեկանից նվագել է կլավեսին, 5-6-ից՝ ստեղծագործել: 1762թ.-ից հոր և քրոջ՝ Աննա-Մարիայի հետ 3 տարի համերգներով շրջագայել է Գերմանիայում, Անգլիայում, Շվեյցարիայում, Իտալիայում, Ֆրանսիայում և այլուր: Տաղանդավոր պատանու ստեղծած թովիչ մեղեդիները և կատարումները երաժշտասեր հասարակայնությունն ամենուր ընդունել է ցնծությամբ: Մոցարտին անվանել են «XVIII դարի հրաշամանուկ»:Մոցարտի ստեղծագործական հասունացմանը նպաստել է նաև նրա ծանոթությունը բազմաթիվ մշակութային կենտրոններին, հոգևոր արժեքներին և ժամանակի խոշորագույն երաժիշտների ու կատարողների հետ: Վեցամյա կոմպոզիտորի՝ ջութակի և կլավեսինի համար գրած ստեղծագործություններն առաջին անգամ տպագրվել են Ֆրանսիայում: Մոցարտը 8 տարեկանում գրել է առաջին սիմֆոնիան, 11-12 տարեկանում՝ առաջին երաժշտադրամատիկական գործերը («Ապոլլոնը և Հիակինթոսը», «Բաստիենն ու Բաստիենան»): 1770թ.-ին 14-ամյա Մոցարտն ընտրվել է Իտալիայի Բոլոնիա քաղաքի ֆիլհարմոնիկ ակադեմիայի անդամ, կոմպոզիցիայի դասեր առել իտալացի տեսաբան և կոմպոզիտոր Ջովանի Մարտինիից: 1770թ.-ին Միլանի Լա Սկալա օպերային թատրոնի պատվերով գրել է «Պոնտոսի արքա Միհրդատը» օպերան, որը հաջողությամբ բեմադրվել է Իտալիայում: Մոցարտը 1769-77թ.-ին Զալցբուրգում եղել է պալատական կոնցերտմայստերը, 1779թ.-ից՝ երգեհոնահարը, սակայն 1781թ.-ին հեռացել է պալատից, որտեղ ստեղծված պայմանները վիրավորել են նրա արժանապատվությունը: Կյանքի վերջին տարիներին ապրել է Վիեննայում: Այդ ժամանակահատվածը նրա ստեղծագործության ծաղկման շրջանն էր: Մոցարտի երաժշտությանը հատուկ են հոգեբանական խորությունը, դրամատիզմը, երաժշտական կատարյալ ձևերն ու վառ մեղեդայնությունը: Ստեղծագործել է երաժշտական տարբեր ժանրերում: Գրել է 23 օպերա, 50-ից ավելի սիմֆոնիաներ, շուրջ 50 կամերային-գործիքային ստեղծագործություններ (տրիո, կվարտետ, կվինտետ), 27 կոնցերտ տարբեր գործիքների և նվագախմբի համար, դաշնամուրի 17, ջութակի և դաշնամուրի 43 սոնատ, 12 մեսսա, 33 սերենադ և այլն: Մեծ է Մոցարտի ներդրումն օպերային ժանրում: «Առևանգում հարեմից», «Ֆիգարոյի ամուսնությունը», «Դոն Ժուան», «Կախարդական սրինգ» գործերը համաշխարհային օպերային արվեստի լավագույն նմուշներից են: Մոցարտի վերջին ստեղծագործությունը հանրահայտ «Ռեքվիեմ»-ն է, որը կոմպոզիտորի ցանկությամբ պետք է հնչեր իր հոգեհանգստին: Հայ իրականության մեջ Մոցարտի երաժշտությանը ծանոթացել են դեռևս XIX դարի 40-ական թվականներին: Ուշագրավ է երաժշտագետ Վասիլ Ղորղանյանի գիրքը՝ «Մոցարտը. Կենսագրական էտյուդ» (1900թ.), որն ամփոփում է նաև կոմպոզիտորի նամակները: 1923թ.-ին Ռոմանոս Մելիքյանի նախաձեռնությամբ և ղեկավարությամբ Երևանում Մոցարտին նվիրված համերգում հնչել են նրա գործերից, այդ թվում՝ հատվածներ «Ռեքվիեմից»: 1925թ.-ին Երևանի կոնսերվատորիայի սիմֆոնիկ նվագախումբը կատարել է նրա Սոլ-մինոր սիմֆոնիան (առաջին սիմֆոնիան է, որ հնչել է Հայաստանում): Մոցարտի կերպարին անդրադարձել են գրականության մեջ, կերպարվեստում և կինոյում: Նրա անունով է կոչվել խառնարան Փայլածու (Մերկուրի) մոլորակի վրա: Մոցարտին թաղել են չքավորների համար նախատեսված ընդհանուր գերեզմանոցում:
Սա մոցարտի 6-րդ սիմֆոնիան է․․ այն իմ ամենասիրելին է․․․ այս սիմֆոնիան կարելի է անվերջ լսել․․․
Սիմֆոնիկ նվագախմբի համար գրված երաժշտական ստեղծագործությունը կոչվում է սիմֆոնիա:Տերմինն առաջին անգամ օգտագործվել է 16-րդ դարում։ Լատիներեն այն նշանաում է “համերգ”, ունի նաև “երաժշտություն” նշանակությունը: Հենց 16-րդ դարից սկսված գործիքային երաժշտությունը ձեռք է բերում կարևոր նշանակություն: Կոմպոզիտորնեը սկսում են գրել ստեղծագործություններ գործիքային անսամբլերի համար: Սկզբում նրանք գրում էին սոնատներ և կոնցերտներ:Մոցարտի և Հայդնի սիմֆոնիաները կազմված են չորս մասից: Առաջինը Բեթհովենն է որ այդ կառուցվածքից դուրս է գալիս: Նրա 6-րդ սիմֆոնիան ՝”Պաստորալ” կազմված է 5 մասից։ Հետագա կոմպոզիտորները կիրառում են սիմֆոնիայի բազմաթիվ ձևեր: Սիմֆոնիան սոնատ է նվագախմբի համար: Առաջին մասը կառուցված է սոնատային ալլեգրոյի ձևով: Սիմֆոնիան ղեկավարում է դիրիժորը: Նվագախմբի կազմը տարբեր է: Դարերի ընթացքում կատարվել են նվագախմբի գործիքների թվի փոփոխություններ: Մոցարտի և Հայդնի սիմֆոնիաներում չկան տրոմբոնը և տուբան: Կան դեպքեր, երբ հոբոյը նույնպես բացակայում է:
Ժ. Բիզե- Ռ. Շչեդրին «ԿԱՐՄԵՆ ՍՅՈՒԻՏ»
Բալետ 1 գործողությամբ
Բալետային սյուիտի կենտրոնում գնչուհի Կարմենի և նրան սիրահարված զինվորի` Խոզեի ողբերգական պատմությունն է: Տևական չէ նրանց սերը: Կարմենը լքում է Խոզեին հանուն ցլամարտիկ Էսկամիլիոյի, հանուն ազատ սիրո և ընտրության ազատ կամքի: Հերոսների փոխհարաբերությունները և Կարմենի կործանումը կանխորոշված են ճակատագրով: Այսպիսով, Կարմենի պատմությունը, ի տարբերություն գրական և օպերային սկզբնաղբյուրների, լուծված է խորհրդանշական բանալիով, ինչը, մասնավորապես, ընդգծվում է բեմական գործողության վայր-ցլամարտի ասպարեզ միասնությամբ:
* * * * *
Կարմենի կերպարը ծնվել է Պրոսպեր Մերիմեի նովելով և երկրորդ կյանք ստացել Ժորժ Բիզեի համանուն օպերայում: Ազատատենչ, կրքոտ գնչուհու պարային կերպարը երազում էր մարմնավորել լեգենդար Մայա Պլիսեցկայան: Այդ խնդրանքով նա դիմում է կուբացի բալետմայստեր Ալբերտո Ալոնսոյին: Պարուհու մտահղացումը համընկնում է բեմադրիչի վաղեմի ցանկությանը: Ռոդիոն Շչեդրինը ընդամենը 20 օրում ստեղծում է Բիզեի «Կարմեն»-ի փոխադրումը: Վերադասավորելով հանրահայտ հատվածները` կոմպոզիտորը օպերայի երաժշտական նյութով կազմում է 13 համարից բաղկացած սյուիտ` պահպանելով այդ ժանրի հիմնական սկզբունքները (կերպարային, տեմպային, տեմբրային, ժանրային համադրումների և հակադրումների շարք): «Կարմեն-սյուիտը» բեմադրվում է որպես մեկ գործողությամբ բալետ:
Վերագործիքավորված փոխադրման մեջ կոմպոզիտորն ընդգրկել է միայն իսպանական ժողովրդական գործիքների հնչողությունը հիշեցնող հարվածայիններ և օպերայի ամենավառ երգային էջերը ներկայացնող լարայիններ:
Ըստ Ալոնսոյի` «Կարմենի ամբողջ կյանքը կորրիդա է»:
«ՏԱՆԳՈ» երաժշտությունը՝ «Գոթան» նախագիծ
Բալետ 1 գործողությամբ
Տանգո պարի և բառի ծագումն անհայտ է: Ընդունված է համարել, որ տանգոն ծնվել է 19-րդ դարավերջում, երբ տարբեր մեղեդիներով, սակայն նույն ռիթմով պարել են Բուենոս Այրեսի արվարձաններում` կաբարեներում և մեծ մասամբ՝ տղամարդիկ:
Աստիճանաբար տանգոն սկսեց մուտք գործել աշխատավորական միջավայր, ապա նաև հայտնվեց բարձրաշխարհիկ արգենտինացիների շրջանում, որտեղից էլ «արտահանվեց» Եվրոպա:
Շատ չանցած` տանգոն միջազգային լայն ճանաչում ձեռք բերեց. պարում էին Փարիզում, Լոնդոնում, Նյու-Յորքում և այլուր: Մի գեղեցիկ օր էլ պիտի հասներ ու հասավ Երևան:
Տանգոյի գրավչության գաղտնիքը պահված է պարող զույգերի զգայական ռիսկի, մտերմիկ կամ կրքոտ «գրկախառնության» մեջ, որոնք հայտնվում են արդեն առաջին իսկ պարաքայլերից:
Բեմադրությանհեղինակիկողմից
Օգտվելով բալետի արտահայտչամիջոցներից` բեմադրիչը փորձել է բացահայտել տանգոյի «ներաշխարհը», նրա կիրքն ու ավյունը: Իմի են բերվել ավանդական և արդի ոգեշնչող պարային գալարումները` յուրովի ներկայացնելով արդի քաղաքաբնակ երիտասարդության բազմատիպ պատկերն ու հարաբերությունները՝ տանգոյի ռիթմով մատուցվող տրամադրություններով, բաղձանքներով:
Պաշտպանի՛ր դու մեզ անտարբեր մարդկանցից
Օգնի՛ր գտնել ներդաշնակություն կյանքում
Փրկի՛ր դու մեզ անգութ մարդկանցից
Եվ լուսավորիր մեր միտքն ու հոգին
Ու մի՛ մատնիր մեզ մոռացության,
Որ ճակատագիրը չճնշի մեզ:
Թո՛ղ կիրքը մեզ տիրի,
Թո՛ղ սիրտը մեր արբի,
Չմատնվենք մոռացության՝
Աչքներս հառած ունայնության
Այն իմ ամենասիրելի մուլտֆիլմներից մեկն է․․․ կարծում եմ այն աավելի երանգավորված է օպերայի շնորհիվ․․․
Դիանա Բարսեղյանի բլոգը 